Anadolu’da Siyasi Birliği Sağlama Faaliyetleri

ANADOLU’DA TÜRK SİYASİ BİRLİĞİNİN KURULMASI

Anadolu’da Türk siyasal birliğini kurma çalışmaları ilk kez Orhan Bey döneminde Karesi Beyliği'nin alınmasıyla başlamıştır.

Osmanlı Devleti’nin Anadolu'da Türk siyasal birliğini sağlamak istemesinde

• Osmanlı orduları Balkanlarda mücadele ederken Anadolu beyliklerinin Osmanlı topraklarına saldırmaları
• Anadolu beyliklerinin, Osmanlı Devleti’ne karşı Bizans ile ittifak yapmaları
• Türk beylikleri arasındaki mücadelelerin Anadolu’daki Türkleri olumsuz etkilemesi 

etkili olmuştur.

I. Murat döneminde Anadolu'da Türk birliğini barışçı yollarla gerçekleştirmek için özen gösterilmiştir. I. Murat bu politika doğrultusunda oğlu Yıldırım Bayezid'i Germiyanoğlu Süleyman Şah’ın kızı ile evlendirmiş, bu evlilik sonucunda Kütahya, Emet, Simav ve Tavşanlı çeyiz olarak Osmanlılara katılmıştır. I. Murat daha sonra Hamitoğullarından para karşılığında Akşehir, Beyşehir, Yalvaç, Seydişehir ve Isparta’yı almıştır.

Anadolu Türk birliğini sağlama yolundaki çalışmalar Yıldırım Bayezid döneminde hızlanmıştır. Yıldırım Bayezid babasının barışçı politikasını terk ederek Anadolu beyliklerini Osmanlı topraklarına katmak için savaş yolunu tercih etmiştir.

Yıldırım Bayezid, Niğbolu Savaşı'ndan sonra Anadolu halkı üzerinde prestijinin artmasından yararlanarak Aydınoğulları, Saruhanoğulları, Menteşeoğulları, Hamitoğulları, Germiyanoğulları, Karamanoğulları, Eratna beyliklerine ve Candaroğullarının Kastamonu koluna son vermiştir.

Yıldırım, 1399’da Memluklere bağlı olan Dulkadiroğullarından Malatya, Besni, Darende ve Elbistan'ı alarak Osmanlı sınırlarını Fırat Nehri'ne kadar genişletmiştir.

Anadolu’da Türk Birliğinin Kurulmasının Sonuçları

• Anadolu’da yönetimin kolaylaştırılması için merkezi Kütahya olan Anadolu Beylerbeyliği kurulmuştur.
• Karesi Beyliği'nin alınmasıyla oluşan ilk Osmanlı donanması Saruhan, Aydın, Menteşe ve Hamitoğulları gibi denizci beyliklerin donanmalarıyla güç kazanmıştır. Gelibolu’da bir tersane kurularak Osmanlı donanmasına üs oluşturulmuştur.
• Osmanlı Devleti; Trabzon Rum İmparatorluğu, Memlukler ve Timur İmparatorluğu ile komşu olmuştur.
• Osmanlı Devleti’nin doğuya doğru genişlemesinden rahatsız olan Timur ile Yıldırım Bayezid arasında Ankara Savaşı çıkmıştır.
• Dulkadiroğullarından alınan topraklar Osmanlı Devleti ile Memlüklerin arasını açmıştır. Bu nedenle Memlükler, Ankara Savaşı’nda Timur'a karşı Osmanlı Devleti’ne destek vermemişlerdir.

DEĞERLENDİRME

A-Aşağıdaki cümlelerin karşılarına cümle doğru ise “D” yanlış ise ”Y” yazınız.

1-(    ) Osman Bey Bursa’yı alarak başkent yapmıştır.

2-(    ) Anadolu Türk Birliğini ilk kez Mehmet Çelebi sağlamıştır.

3-(    )  Edirne-Segedin Antlaşması’nın ardından Varna Savaşı yapılmıştır.

4-(   ) Yıldırım Bayezid,  Bizans’a yapılacak yardımları engellemek amacıyla Anadolu Hisarını yaptırdı.

5-(   ) Palekanon (Maltepe) Savaşı  ilk Osmanlı- Bizans savaşıdır.

B-Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.

1-  , I.Kosova’da savaş alanını gezerken...........................bir Sırp askeri tarafından hançerlenerek şehit edildi.

2-Kütahya, Emet, Simav ve Tavşanlı .................  çeyiz olarak alınmıştır.

3-Osmanlı Devleti ilk deniz savaşını ........................ ile yapmıştır.

4-Osmanlı tarihinde ilk dini ve sosyal içerikli isyan ........................ İsyanıdır.

5. Fetret Devrine .....................  son vermiştir.

6-Rumeli’ye geçiş Orhan Bey döneminde.............  Kalesinin alınması ile sağlandı.

7-Osmanlı Devleti kurulduğu yıllarda Mısır ve Suriye de .................... Devleti hüküm sürmekteydi.

AKÇAKOCA

Hayatı Hakkında

Uzun bir süre Roma ve Bizans'ın egemenliği altında kalmış olan Kandıra, Osmanlı Sultanı Orhan Gazi tarafından 14. yüzyılın ikinci çeyreğinde fethedilerek, bir Türk yurdu haline getirilmiştir.

Orhan Gazi'nin emrinde, Akçakoca, Konuralp, Turgutalp, Saltukalp, Samsa Çavuş, Gazi Rahman, Köse Mihal gibi tanınmış komutanlarla birlikte gerçekleştirilen bu fetihler, Osmanlının kuruluş aşamasında oldukça önemliydi.

Kandıra ve çevresinin fethedilmesinde görev alan Akçakoca Bey, Ertuğrul Gazi, Osman Gazi ve Orhan Gazi'nin silah arkadaşı ve yoldaşıydı. İlk devir Osmanlı tarihi yazarlarının eserlerinde adı geçen bu alp-erenin, kendisi ve ailesi hakkında bilinenler oldukça kısıtlıdır.

Öz Türkçe olan "Akça" ismi Kayı geleneğinin izlerini taşımaktadır. Ak-ça'dan oluşan bu isim "oldukça/hayli beyaz" anlamındadır. "Koca" ise kocamış fiilinin kökü olup, "büyük/ihtiyar" anlamındadır.

Tarihi hafızamızı yoklayacak olursak bu ismin Türk tarihinde sadece bu komutan tarafından kullanılmış olduğunu görürüz. Akçakoca Bey'in, baba veya büyük babasının Süleyman Şah ile Ertuğrul Gazi'nin yakını olması kuvvetle muhtemeldir.

Akçakoca Bey'in doğum tarihi 1234 yılı civarı olmalıdır. Torunu Gebze Kadısı Fazlullah'ın Ekim 1434 tarihli vakfiyesine göre babasının adı Abdülmelik oğlu Abdülfettah'tır.

19 yy Akçakoca Bey'in türbesi ve mescidi

1974 yılında yapılan otağ şeklindeki anıt mezar

Fetihleri

Sapanca gölünde İzmit'e, İzmit'ten Kandıra'ya kadar olan yerlerin fethini Akçakoca Bey üzerine aldı. Sapanca Gölü kıyısında Ayan Köyü'nü üs edinerek İzmit bölgesine doğru akınlarda bulundu. Bizans tekfurlarıyla gazalarda karşı karşıya geldi. Akova, Akçaköy, Kaymas, 1326'ya doğru Kandıra ve civarını Osmanlı Beyliği topraklarına kattı. Tarihe bilhassa "Kandıra Fatihi" olarak geçti. Ayrıca, Konuralp ve Gazi Abdurrahman ile beraber Kartal civarında Aydos'u, kuzeydeki Samandıra bölgesi kendisine mülk olarak bağışlandı.

Yukarıda bahsedilen yerlerin alınışıyla ilgili bilgileri birçok tarih yazıcısının eserlerinde görmekteyiz. Âşıkpaşazâde ve Hoca Sadeddin gibi tarihçilerin bizlere aktardığı şu bilgiler oldukça önemlidir:

"Konur Alp Akyazı ve Konrapa İlini ve Bolı'yı ve Muturnı'yı ve ol vilayetleri tamam ve müsahhar ve mukarrer itdi ve kendüye döndürdi ve girü Karaçepiş'e ve Absuyı'na geldi ve Gazi Rahman'ı anda koyup kendüsi gine gitdi. Bu tarafda Akça Koca dahı Kandırı'ya ve İrmen'e erler kodı berkitdi. Maksudı Samandıra'ya varmak oldı...( Âşıkpaşazâde)"

"Söz konusu edilen yılda, durağı Cennet olan Osman Gazi'nin ölümü üzerine Orhan Gazi, baş ve buğluk davulunu vurdurmuş, sadasını gök kubbeye ulaştırmıştı.

Yarlığayan Tanrının çağrısı ulaşınca Osman'a

Erişti şimdi beylik nevbeti oğlu yiğit Orhan'a

İlk iş olarak bu beyliğin töreleri gereğince, komutanları beylerin her birini yine gaza ve cihat yolunda görevlendirmişti. Bu yıl kendini gösteren hoş bir rastlantı şu oldu: Osman oğullarının devlet fidanlığında, Orhan Gazi'nin ikbal dalında olgunlaşan bir meyve yere düştü. Şimdiye kadar bu ayarda bir mahsul alındığı kimsenin kulağına erişmiş değildi. Mutluluk getiren yeni doğan, Murad adıyla şeref buldu ve sonraları Gazi Hüdavendigâr diye tanındı. Bu yıla rastlayan başka bir olay ise, Konur Alp'in Tanrının rahmetine kavuşan Osman zamanında, Bolu, Konrapa, Akyazı ve Mudurnu illerini İslam devletinin uğuruyla baştan başa açmış olmasıdır. Yine aynı yıl içinde Akça Koca savurduğu kılıçlarla Kandıra, Ermeni Pazarı (Akmeşe) ve Ayan Gölü'nü ele geçirmişti... (Hoca Sadedin)"

Akçakoca Bey, Konuralp ve Osman Gazi'yi gösteren temsili resim